گیاه فیکوس ، از خانواده مورآسه (تیره انجیر) می باشد . زادگاه اصلی گیاه فیکوس ، جنگل های استوایی قاره آسیا و آمریکای شمالی و استرالیا می باشد . فیکوس ها ، دسته بزرگ گیاهی اند که بیش از 600 گونه دارند . این گیاه ، دارای گونه های مختلف از قبیل برگ پهن ، برگ ریز و ... می باشد . گیاه فیکوس ، به طور کلی ، در سایه آفتاب از رشد بهتری برخوردار است و به روشنایی نسبی نیاز دارد . ساقه ها در فیکوس ، خشبی ، نیمه خشبی و مفتولیِ رونده هستند . برگ های گیاه فیکوس ، همیشه سبز هستند و به اشکال درختی ، درختچه و بالا رونده دیده می شوند.
در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با انواع مختلف فیکوس ها ، آشنا کنیم .
این فیکوس ها ، به " فیکوس پیچ " نیز شهرت دارند .
این گیاهان ، دارای برگ های ریز و به شکل قلبی شکل و ساقه های مفتولی نازک می باشند .
فیکوسها در گلخانه ها ، از دیواره ها بالا می روند و نظیر عشقه ، رشد و نمو می کند.
این نوع از انواع فیکوس ها، به علت آویزان بودن، در سبد های آویز گل مورد استفاده قرار می گیرند.
برگ های آن ها، قلبی شکل، چرمی و براق است که ساقه های گیاه را کاملا می پوشاند.
این گونه، رشد بسیار سریعی دارد.
در صورت وجود قیم یا داربست، مانند عشقه، خود را به بالا می کشاند.
همچنین دارای واریته های ابلق نیز می باشد.
فیکوس پیچ، از نورِ زیاد، گریزان است و مناسب مکان های نیم سایه روشن می باشد .
در نوع معمولی فیکوس، برگ ها چرم گونه، براق و زیبا هستند .
طول آن ها به 30 سانتی متر ( یا بیشتر ) می رسد .
برگ های گیاه فیکوس معمولی، غالبا به صورت متناوب قرار می گیرند .
این نوع فیکوس، بسیار مناسب برای نگهداری در منزل است و شرایط اتاق های سرد و کم نور را نیز تحمل می کند.
گرچه محیط گرم و مرطوب را ترجیح می دهد .
فیکوس ابلق، برگ هایی شبیه به فیکوس های معمولی دارد.
با این تفاوت که لبه های برگ ها، کم و بیش، شیری تا کرم رنگ هستند.
برگ ها در این نوع فیکوس ها، بیضی شکل بوده و از فیکوس معمولی، ضخیم تر است.
این نوع فیکوس ها، به فیکوس آلمانی یا هندی نیز معروف هستند.
همچنین علت برتری این نوع از فیکوس ها، عدم رشد طولیِ زیادِ آن ها می باشد.
در این گونه، برگ ها شبیه به برگ های صنوبر و تبریزی است.
با این تفاوت که کمی ضخیم تر و نوکِ باریکِ آن، کشیده تر است.
این گیاه، یکی از زیباترین گیاهان آپارتمانی، ویژه سایه یا مکان های سر پوشیده، می باشد .
برگ های آن، بیضی شکلِ نوک تیز و به رنگِ سبزِ روشن می باشند .
شاخه های آن، دارای خاصیت ارتجاعی و به حالت آویزان و مجنون است .
واریته های ابلقِ آن، با برگ های سبز و سفید کرمی، اخیرا در ایران پرورش می یابند .
ارتفاع این گونه، در طبیعت، به 2 متر نیز می رسد .
فیکوس بنجامینا بدلیل جذبِ بیش از حدِ آب و دفع آن از نوک برگهایش، به فیکوس گریان هم شهرت دارد.
فیکوس برگ ویولونی دارای برگ های درشت و براق است .
لبه های آن ، موج دار و شبیه به ویولون ، با رگبرگ های برجسته سفید است .
این نوع از فیکوس ها ، مناسب نگهداری در محیط های گرم و مرطوب هستند .
گیاه فیکوس ، در گرمای معتدل ، به خوبی رشد می کنند .
دمای مطلوب برای آن ها ، بین 13 تا 29 درجه سانتی گراد می باشد .
این گیاهان ، در نور متوسط تا زیاد ، به خوبی رشد و نمو می کنند .
به همین علت، فیکوسها، در جنگل ها و در سایه درختان نیز، می توانند رشد خوبی داشته باشند.
همچنین در منازل هم، نور کم و دمای متغیر اتاق ها را بهتر از سایر گیاهان تحمل می کنند.
البته بهتر است برای انواع درختی فیکوسها بخصوص بنجامین ها و نوع ابلق آنها ، محلی پر نور و برای سایر انواع، محل سایه را انتخاب کنید.
فیکوس ها، به رطوبت نسبی 25 تا 50 درصد نیاز دارند .
به همین دلیل، بهتر است هر چند وقت یکبار، سطح برگ ها را با اسفنجِ مرطوب تر نمایید.
با این کار، ضمن تمیز و براق نمودن برگهای گیاهتان، رطوبت نسبی مورد نیازِ آن را نیز تامین کرده اید.
در ارقامِ برگ ریز، میتوانید با اسپری کردن آب بر روی برگها، نیاز رطوبتی آنها را تامین کنید. (مخصوصا در فصول گرم)
نیازِ آبیِ گیاه فیکوس، متوسط است؛ به طوری که در فاصله بین دو آبیاری، باید سطحِ خاکِ گلدان، خشک گردد.
ضمنا، گیاه فیکوس، نسبت به زیادی و سردیِ آب حساس است و رعایت نکردنِ این نکته، باعثِ ریزشِ برگها می شود.
تذکر : در آبیاری فیکوس ها ، هرگز آن ها را غرقاب نکنید !
گیاه فیکوس ، در خاکِ غنی از مواد آلی و کودِ پوسیده دامی ، سریعا رشد و نمو می کنند.
برای تهیه خاک مناسب، باید ترکیب خاک، شامل یک سوم خاکِ باغچه+یک سوم خاکبرگ پوسیده+یک سوم کودِ پوسیده دامی باشد.
شما موظفید هر 2 سال یکبار، خاک گلدانتان را، در فصل بهار، عوض نمایید .
البته بعد از اینکه گیاهتان تنومند شد ، دیگر نیازی به تعویض گلدان نخواهید داشت.
بلکه فقط هر چند ماه یکبار، یک مرتبه، خاکِ سطحیِ گلدان را سیخک زده و با کودِ شیمیایی کامل آن را تقویت کنید.
کوددهی بصورتِ محلول پاشی، از طریقِ به کار بردنِ یک کودِ کامل و کودهای میکرو، فقط در زمانِ رشد گیاه فیکوس توصیه میشود.
در صورتیکه بدلیل دمای محیط یا عوامل دیگر، رشدِ گیاه فیکوس شما، متوقف شود،کودپاشی – خصوصا با غلظتِ زیاد – باعث سوختگی برگهای جدید میگردد.
بنابراین،در فصل بهار و تابستان،هر 1 تا 2 ماه یکبار،تغذیه با کودهای شیمیایی محلول در آب،برای این گیاهان لازم است.
در این روش،با استفاده از قلمه انتهایی،که حداقل دارای 1برگ و 3جوانه می باشد،میتوانید فیکوس را تکثیر نمائید.
همچنین می توانید قسمت تحتانی را به مدت 1تا2 روز،داخل آب قرار دهید تا شیره قلمه خارج گردد.
در غیر این صورت ، شیره ، مانعِ ریشه دار شدنِ قلمه ها می شود .
در شرایط مناسبِ رطوبت ، دما و نور ، ریشه قلمه ها بعد از 3 هفته ظاهر می شوند .
زمان انجام تکثیر از راه قلمه ، فروردین ماه می باشد .
به علت سخت ریشه دار شدنِ فیکوس ها ، بهتر است از هورمون های ریشه زایی (طبق دستور) استفاده نمایید.
این شیوه ، در ایران ، رواج چندانی ندارد .
مراحل تکثیر ، در این روش ، عبارت اند از :
میتوانید به جای ایجاد شکاف در شاخه،حلقه ای کامل از پوست شاخه را در وسط دو بند در آورید.
خزه را همیشه مرطوب نگه دارید .
باید زخمهای وارد شده به پایه های مادری را با چسبِ پیوند،بپوشانید تا شیره گیاهی به خارج جریان نیابد.
بهتر است این نوع تکثیر را در ماه های آخر زمستان و اوایل بهار انجام دهید .
این امر ، به علت کمبود مواد غذایی و نور زیاد است .
بهتر است گیاه را به محلی کم نورتر منتقل کرده و طبق دستور،هر 2هفته یکبار آن را تغذیه کنید.
علت آن ، وجود آفت شپشک است .
برای درمان گیاه،بهتر است آن را با سموم حشره کش،سمپاشی کرده و برگها را با پارچه ها تمیز نمائید.
این امر ، به علت سردی هوا می باشد .
گلدان را به محل گرم تری منتقل کنید .
به علت وجود کنه قرمز در پشت برگ می باشد .
بهتر است گیاهتان را با سموم کنه کش ، سمپاشی نمائید .
این امر به دلیل غبارپاشی در آفتاب صورت گرفته است .
برای از بین رفتن لکه ها ، بهتر است گیاهتان را در معرض نور مستقیم قرار ندهید .
آبیاری بیش از حد ، دلیل آن است .
این عارضه در گیاهان مُسن ، طبیعی است .
برای گیاهان جوان ، بهتر است اجازه دهید در فاصله بین دو آبیاری ، سطح خاک خشک شود .
امیدواریم این مقاله برای شما مفیده واقع شده باشه.
تا مقاله بعدی، خدا یار و نگهدارتان...